Hogedruk bepaalt (nog) beleid

Algemeen:
Een krachtig hoog met centrum boven centraal Azië verliest geleidelijk zijn invloed op de Alpen. Donderdag schampt een zwak warmtefront de Alpen. Vrijdag en in het In het weekend krijgen we nogmaals met de invloed van hogedruk te doen voordat begin volgende week een Südstaufase zich gaat aandienen!

Heerlijk bergweer

 
Hochnebel
In de herfst en met name de winter hebben we in de Alpen vaak te maken met Hochnebel. Maar wat is nu eigenlijk precies Hochnebel. Eigenlijk is het een ander woord voor nevel of mist die in die zich in de vorm van laagliggende wolken  (stratus) manifisteert. Soms is deze laag vanaf de grond laag slecht enkele tientallen tot honderd meter dicht, soms echter ook 1000 tot 2000 meter of zelfs nog meer. De Hochnebel vormt zich voor in de herfst en winter, dit komt omdat de nachten steeds langer worden en vervolgens bij een hoge luchtvochtigheidsgraad sterk afkoelt. Dit proces wordt versterkt door weinig wind en onder een heldere hemel. Hochnebel komt vooral veel voor in zogenaamde "bekkens" en bergdalen. Typerend voor de Hochnebel is ook de scherpe bovengrens, daarboven volop zon en meest strakblauwe lucht, daaronder grau en kil. Oftewel onder het bekende motto van "Unten grau, Oben blau". Hochnebel gaat ook vaak samen met hogedruk en dus typisch zogenaamd "inversie" weer. In dit geval is de lucht boven de inversie (koude plaklaag in de onderste atmosfeer) dus warmer.

Oben blau, Unten grau. Hochnebel gisteren in Bormio

Hochnebel levert altijd weer fraaie plaatjes op en soms is het gedrag ervan in de bergen, net als bijvoorbeeld van het al of niet oplossen van mist in Nederland en België, erg moeilijk te prognosticeren. Een belangrijke factor daarbij is vaak ook de precieze windrichting. Een mooi voorbeeld daarvan zagen we eergisteren in het Zwitserse "Mythen" (Brunnen). Door toenemende drukverschillen en daardoor een opstekende dalwind werd de Hochnebel als het ware "aangezogen" en trok als een "slang" verder het dal in. Terwijl het 's morgen nog onbewolkt was kwam binnen enkele uren de Hochnebel opzetten om vervolgens in de middag weer op te lossen. (foto's hieronder)

Binnen korte tijd "stroomde" het dal "vol"

Gisteren werd de Hochnebel door toedoen van het hoogtelaag wat nog steeds boven de Balkan tolt en met een wat toenemende zuidelijk wind wat meer van het zuiden naar het noorden verdrongen. De inversielaag kon door de afnemende hogedruk weliswaar wat toenemen (lokaal tot 1500 meter hoogte) maar tegelijkertijd dunde deze ook uit en kwam van het zuiden uit op steeds meer plekken de zon tevoorschijn. In de bergen en de ook de inner-alpine grotere dalen (Wallis) was van de Hochnebel niets te merken. De zon kon er overuren draaien en het was opnieuw vrij zacht. Opvallend daarbij ook de staalblauwe luchten en fenomenale vergezichten.

Kraakheldere luchten en glasklare blik Bovalhütte, Pontresina (Zwits)
Ingezonden via mail door Kurt Desmedt

Dit wordt wederom veroorzaakt door de zeer droge lucht die in de bergen aanwezig is. Op 3000 tot 3500 konden we de afgelopen dagen een relatieve vochtigheidsgraad optekenen van soms minder dan 5%. Deze droge lucht kenmerkt zich tevens door de zeer lage dauwpunten en dit wederom is goed voor het behoud dan wel het conserveren van sneeuw. Bij zulke lage dauwpunten (op 3000 tot 3500 meter hoogte -20° tot  -35°) kan sneeuw niet meer smelten en blijft bovendien mooi droog. Ideale condities dus voor de hoger gelegen skipistes die recentelijk nog voorzien zijn van een witte oppepper !

Opnieuw droomcondities gisteren op de Kitzsteinhorn
(via Twitter  SkiWelt Brixen NL @SkiWeltNL)  

Weekend Kaiserwetter
Vandaag weinig nieuws onder de zon en kijken we naar de radar en satellietbeelden dan zien we vanmorgen vooral de Hochnebel boven de noordelijke Alpen(voorland) met een bovengrens van 500 tot lokaal 1500 meter in het Alpenlaagland. Hier kan deze vandaag behoorlijk taai zijn maar naar verwachting toch meest weer oplossen na de middagtijd. Het is niet koud, het nulgradenniveua pendelt tussen de 2100 en 2900 meter (hoogst in het westen). Op 2000 meter pendelt het kwik tussen de 2 en 6 graden. Ook de wind is niet echt een thema vandaag en komt meest uit noordelijke richtingen. Morgen schampt een zwak warmtefront nog net de noordelijke Alpen en westelijke Oostenrijkse Alpen. Neerslag wat er niet tot nauwelijks verwacht, wel zal er in de noordelijke gebieden wat meer bewolking overtrekken. Vrijdag neemt de hogedruk de regie weer volledig over en ook het weekend staat in het teken van rustig hogedrukweer. Het is ook dan vrij zacht, in de bergen volop zon en natuurlijk weer de Hochnebel in de dalen en het laagland. Interessant zijn dan de ontwikkelingen die begin volgende week gaan plaatsvinden!

Perfect bergweer en vergezichten ook het komend weekend. Panorama
Jungfraujoch over de Konkardiaplatz en Gr. Aletschgletsjer

Opkomende Südstau
Uitgaande van een actieve depressie zien we dan sterke luchtdrukdalingen vanaf IJsland tot over de westelijke Middellandse Zee en zelf tot over Noord(west) Afrika. Dit hangt samen met een markante hoogtetrog (uitzakkend IJslandlaag) aan de oostflank van het zich wat op de Atlantische Oceaan terugtrekkende en naar het noorden (IJsland) aanpuntende Azorenhoog. Dit gaat voor west Europa en ook de Alpen gevolgen hebben. Geleidelijk draait de stroming naar zuid en kunnen zich vochtige luchtmassa's aan de Alpenzuidkant gaan stuwen, de noordkant krijgt te maken met een opstekende Südföhn. Met het toenemen van de drukgradiënt tussen zuid en noord neemt ook de stuwing verder toe en krijgen we te maken met een klassiek Südstau situatie. In eerste instantie verblijven de Alpen nog te oosten van de hoogte-as en wordt nog relatief zachte lucht aangevoerd.

Interessante ontwikkelingen volgende week

Met dit soort situaties luistert het nogal nauw waar precies de hoogte-as, dus zeg maar de scheidingslijn tussen de zachte en koelere luchtmassa's, komt te liggen. Deze wordt mede oook bepaald door het verloop van de jetstream (foto hieronder). Mede door de nog wat lange verwachtingstermijn en de verschillende oplossingen waarmee de modellen nog komen is dit nog onzeker. Vrij zeker is echter wel dat de Alpenzuidkant zich mag gaan voorbereiden op het nodige aan neerslag in de periode van maandag tot en met donderdag. Gisteren berekende het ECMWF model een klassieke Südstau met extreem veel neerslag (200 tot 300mm). Daarbij werd ook nog eens een portie "gestoorde" polaire lucht opgenomen. Deze combinatie zou veel sneeuw tot in de lagere delen hebben betekend, tussen de 100 en 200cm (of meer) zijn dan zonder meer mogelijk. Ook vanmorgen schermen de weermodellen met het Südstau scenario waarbij de onzekerheid vooral in de details zit. Voor de sneeuwliefhebbers is daarbij natuurlijk vooral het al of niet oprukken van de koudere lucht en uiteindelijk de sneeuwvalgrens van interesse.

Cruciaal voor de precieze ontwikkelingen: waar komt de hoogte-as
(verloop jetstream) volgende week precies te liggen?

Uitgaande van de ochtend modellen is een sneeuwvalgrens van 1800 tot 2000 meter reëel, mocht de koudere lucht wat meer bij het geheel betrokken worden dan kan deze, mede ook door sterke neerslagafkoeling, echter ook veel lager gaan uitkomen en is sneeuw tot in de hogere dalen zeker niet uitgesloten. In hoeverre bij het verder oprukken van het hoogtelaag en daarin opgenomen aparte lagedruk kernen ook in de overige Alpen (west en noordkant) neerslag -sneeuw gaan opleveren en -of de Südföhn zich zal manifesteren is nog even speculeren. In ieder geval is het heel aannemelijk dat het met het rustige hogedrukweer vanaf maandag voorbij is en we in eerste instantie te maken gaan krijgen met een Südstaufase.

De grote kou moet nog komen, tweede dump (zuidkant) boven 1800 tot 2000m
zeer waarschijnlijk. ensembles GFS (prikpunt Ticino)

De komende dagen dus nog maar even genieten van het mooie weer en morgen gaan we verder kijken wat de modellen voor ons in petto hebben. Mocht er aanleiding toe zijn dan vanavond noch een extra "update" of anders binnen de reacties. Fijne dag en ciao vanuit Termen, actueel 2.9° en vrijwel onbewolkt.


Wij ontvangen graag actuele foto's vanuit de sneeuw. Mail deze naar foto@sneeuwhoogte.nl


Waarschuwingen -Geen-

 @Alpenweer Twitter

Johann Geers,

Termen (Oberwallis, Zwitserland)