Johanns (Alpen) Weer: Einde koudegolf nadert

Termen zondagochtend

"Powder alarm" ! Powder-skitouren", zo luidde het thema van de eerste uitgaven van ALPIN PICs 2012 (Alpin.de). Bovenstaande foto werd door de jury gekozen als beste foto. Volgens de jury een prachtige opname waarbij alles "klopt" en vooral de dynamiek van de skiër inspireert.

Aan "powder" deze winter geen gebrek. Nog steeds ligt er in de Alpen meer sneeuw dan in menig winter. Zo ligt er bv op de Dachsteingletsjer 480cm, in St Anton 470cm (dal 155cm), in Andermatt 350cm (dal 185cm), Alpe d'Huez 350cm (dal 145cm), Breuil-Cervinia - Valtournenche 290 cm (100 cm dal) en Alta Badia 50 cm (dal 40cm). Sneeuw in Hülle und Fülle ook in skigebieden van de Duitse middelgebergtes; Sauerland 20 tot 80 cm, Harz 40 tot 56cm en het Schwarzwald 20 tot 155cm. De sneeuwcondities en pistes zijn overal goed tot zeer goed. Meer info sneeuwhoogtes zie >> Sneeuwhoogtes en Top 50 sneeuwhoogtes. Ofschoon we de komende dagen een weersomslag gaan krijgen met toenemende neerslagkansen en vooral minder koud weer zal het in de Alpen en ook in de hoger gelegen gebieden van de Duitse middelgebergtes koud genoeg blijven voor sneeuw en zullen de sneeuwcondities verder verbeteren.

Vannacht was het wederom bibberen in de Alpen met op grote schaal opnieuw strenge tot zeer strenge vorst. Aanvankelijk wilde het door de aanwezigheid van wat bewolking (Hochnebel) met de diepvries temperaturen niet zo goed lukken maar het opklaren in de tweede helft van de nacht kon het kwik hier en daar toch weer tot onder de -20 a 25 °C zakken. Het koudst is het wederom in het Zwitserse Graubünden waar het bijna overal tussen de -25 en -30 graden vriest. Iets minder koud werd het in Oostenrijk met in de westelijke deelstaten (Tirol, Vorarlberg) temperaturen tussen de -20 en -23 °C. Ook de Steiermark kwam lokaal tot onder de min 20 °C uit. Koudste plekje in de Alpen (jawel u raadt het al) de Glattalp in het Zwitserse Kanton Schwyz alwaar het kwik op dit moment op -30.9 °C staat.

De pistes lonken, wel koud. Een typsich beeld zoals we dat vanmorgen op meer plaatsen in de Alpen aantreffen. Zonnig in de bergen en deels Hochnebel boven de dalen waaruit, net zoals op deze webcam Hasliberg-Mägisalp (Zwits) 1710m) te zien is, lokaal een laagje flinter dunne neeuw viel.

De Alpen liggen vandaag onder de invloed een gordel van hogedruk welke zich van Engeland tot over Oost Europa uitstrekt. Boven het zuiden van Italië ligt een lagedrukgebied en tussen deze beide druksystemen staat nog steeds die koude (noord)oostelijke stroming. Het lagedrukgebied boven het zuiden van Italië trekt onder geleidelijke afzwakking naar het oosten weg zodat aan de toevoer van de vochtige lucht vanuit het zuidoosten geleidelijk een einde komt. Het is vandaag dan ook nog koud met matige en strenge vorst. In de zuidelijke Alpen en het laagland zal het kwik tussen de -5 en 0 graden kunnen oplopen. Op 2000 meter pendelt het kwik overal rond de -12 °C. Omdat we met wat drogere lucht te maken hebben zal de bovengrens van de hier en daar aanwezende Hochnebel geleidelijk zakken van circa 1800 naar 1300 meter en deels ook geheel oplossen in de middag. Sneeuw valt er vanmorgen nog onder invloed van bewolking behorende bij de wegtrekkende Middellandse Zee depressie in delen het Oostenrijk (zuidelijke Steiermark en Karinthië). In navolging van de rest van de Alpen wordt het in de loop van de dag dan ook hier droog en breekt de zon door.

Vanaf morgen komt er dan definitief een einde aan de koude oostelijke stroming en evolueren we naar een minder koude noordelijke hoogtestroming. Deze overgang hebben we te danken aan een zich in zee rap tempo opbouwend hogedrukgebied met centrum ten westen van Ierland. Morgenmiddag heeft het al een kerndruk bereikt van 1040 hPa en bestrijkt het hoog vrijwel het gehele zeegebied tussen de Azoren, IJsland, West Europa en de Oostkust van Noord Amerika. Hierdoor wordt de polaire jetstream in het zeegebied ten oosten van New-Foundland afgebogen naar het noorden tot over het midden van Groenland om daarna vervolgens via de noordflank van het hoog via Engeland en de Noordzee in zuidoostelijk richting zijn weg tot over de Alpen te vervolgen. In het gebied van de jet-stream waar ook de frontale zone met de depressies zich ophouden wordt toenemend minder koude en vooral ook vochtigere lucht (maritiem-polair) naar west Europa en de Alpen getransporteerd. Zoals het er nu naar uitziet zal de invloed van de noordwestelijke hoogtestroming op woensdag en donderdag zijn hoogtepunt bereiken.

GFS bodemdrukkaart maandagmiddag; om het Atlantische hoog heen wordt vanaf morgen toenemend minder koude en vochtigere lucht aangevoerd

Een zwak warmtefront met bewolking en wat lichte neerslag ligt nu boven Nederland en trekt langzaam verder naar het zuiden. Een vlak daarachter meelopend koufront zal morgen het warmtefront overlopen en morgenavond als occlusiefront boven het zuidoosten van Duitsland arriveren. Na een opnieuw deels heldere en koude nacht schuift morgen vooral in het noorden van de Alpen geleidelijk wat hoge(bewolking) binnen waaruit later op de dag in het Oostenrijkse Ober- en Niederösterreich mogelijk wat lichte sneeuw neer dwarrelt. Het overgrote deel van de Alpen mogen echter ook morgen op meest zonnig weer rekenen en het is er droog.

Op dinsdag neemt dan overal de bewolking verder toe en kan er op nadering van een volgende storing (occlusie) wat sneeuw gaan vallen met als zwaartepunt ditmaal de noordwestelijke Franse en Zwitserse Alpen. Woensdag gaat de noordelijke hoogtestroming een tandje hoger schakelen. Onder invloed van een actieve depressie welke in de loop van woensdag tot donderdag via Scandinavië naar Polen trekt nadert in de loop van de woensdag een warmtefront welke al vrij snel gevolgd wordt door het koufront. De bewolking en neerslag bereiken in de vroege ochtend van de woensdag de Alpen. Woensdag zal het met een inzettende Nordstau vooral aan de gehele noordkant van de Alpenboog langdurig sneeuwen en vooral in de nacht op donderdag en donderdagochtend kan het deels intensief en aanhoudend sneeuwen. Na passage van het koufront stroomt dan vooral over de oostelijke Alpen tijdelijk weer markant koudere maar ook drogere lucht uit en zo zien we donderdagavond de -14 graad Isotherm op 1500 meter tot over het westen van Oostenrijk liggen.

In de periode van woensdag tot donderdag gaat er opnieuw zo'n 30 tot 50 cm sneeuw aan de noordkant vallen, lokaal is ook nog meer mogelijk.

Ofschoon de neerslaghoeveelheden dagelijks door de modellen worden aangepast (meest naar beneden) en ze onderling ook nog variëren moeten we toch rekenen op 30 tot 50 cm Neuschnee aan de noordkant van de Alpen. In de klassieke Staugebieden (Vorarlberg, Tirol, noordkant Zwitserse Alpen) kan ook nog meer vallen. Meer naar het westen en vooral zuiden valt beduidend minder en is het met 5 tot 10 cm meest wel bekeken. Ten zuiden van de Alpenhoofdkam blijft het met een opkomende Nordföhn droog. De sneeuwvalgrens ligt meest tot in de dalen kan echter tijdens het instromen van wat minder koude lucht op nadering en passage van het warmtefront op woensdagavond en in de nacht van woensdag op donderdag tot 1000 meter stijgen. Aan de zuidkant van de Alpen zijn zelfs nog wat hogere temperaturen mogelijk met tijdelijk dan ook lichte dooi tot een hoogte van 1400 a 1500 meter. Donderdag dan overal weer kouder en sneeuwvalgrens dalend tot in het laagland.

Vandaag en misschien ook morgen nog even genieten van het zonnige maar koude winterweer. Foto omgeving Jochberg, Tirol 11 febr.

Na de tijdelijke weersverbetering die zoals het er nu naar uitziet voor de donderdag gepland staat naderen op vrijdag en zaterdag alweer volgende storingen de Alpen. Het ziet er naar uit dat vooral Oostenrijk weer een aantal centimeters sneeuw gaat krijgen. In hoeverre de westelijke Alpen ook gaan meedoen is nog enigszins onzeker. Deze onzekerheid heeft te maken met de invloed van het hoog boven de Atlantische Oceaan. Vanaf vrijdag ontwikkelt het een uitloper tot over west Europa en de Alpen en naar alle waarschijnlijkheid zal het de storingen naar het noorden en oosten wegdrukken. Het meest waarschijnlijke scenario is dat we in vanaf vrijdag met droog en met een beetje geluk ook zonnig weer gaan krijgen. Met opnieuw wat hogere temperaturen wordt het dan wellicht toch nog heel mooi weer in de bergen. We moeten echter een slag om de arm houden omdat de frontale zone erg dicht in de buurt zit. Een iets zuidelijker verloop betekent dan automatisch onbestendig weer met kans op sneeuwval.

Ook op de wat langere termijn, dus vanaf het volgende weekend zijn de onzekerheden groot resp. worden steeds groter. Zowel een overgang naar opnieuw kouder winterweer met sneeuw dan wel een zachtere westelijke hoogtestroming met sneeuw boven de 1000 a 1500 meter behoren tot de mogelijke scenario's. Ook een scenario met de overgang naar opnieuw een koude oost tot noordoostelijke hoogtestroming mogen we niet geheel uitsluiten. De kans op een scenario met een stabiel hoog met "Kaiserwetter" in de Alpen is onwaarschijnlijk. Wellicht dat we de komende dagen wat meer zekerheid krijgen over de keuze die de atmosfeer zal gaan maken, daarover later dan meer.

ECMWF T850 hPA (temp op circa 1500 meter) voor de komende 15 dagen, prikpunt Andermatt (Zwits). (Bron; MeteoMedia)