Tussen een krachtig Azorenhoog en depressies die vanaf de Atlantische Oceaan richting Scandinavië en later centraal Europa trekken verblijven de Alpen in een krachtige west tot noordwestelijke hoogtestroming. Fronten zullen de komende dagen periodiek over de Alpen trekken en voor een zeer onbestendig en wisselvallig weerbeeld zorgen. De temperaturen vertonen, afgezien van een korte opleving rond het begin van de week, een dalende trend.
Waarschuwing: Lawinegevaar code geel-oranje (niveau 2-3)
Weerpraatje
In vergelijking met gisteren heeft zich ten aanzien van de algemene ontwikkelingen niet veel veranderd en daarom vandaag aandacht voor wat andere aspecten van het winterweer. Zoals al een paar dagen aangekondigd krijgen we de komende dagen in hoofdzaak te maken met een zogenaamde Nordweststau situatie. Gisteren liet ik op de frontpage een foto zien van een enorm sneeuwdek welke een "Stadel" (Alpenhut) bijna volledig bedekte. De foto is genomen in de Glaner Alpen (Elm) in de winter van 2011-2012. In december en januari viel toen indrukwekkende 824 centimeter sneeuw in een tijdsbestek van slechts 2 maanden ! Dit soort enorme sneeuwhoeveelheden zijn altijd het resultaat van Stau situaties (Nord of Südstau) welke in de Alpen periodiek (persisterend) enorme sneeuwhoeveelheden kunnen produceren.
Veel sneeuw de komende dagen aan de Alpennoordkant (archieffoto: Anzère, Wallis)
De situatie die we nu op de weerkaarten zien doet me vooral denken aan die van de winter 1998-1999 en dan met name aan zoals die zich eind januari voordeed. Zelf heb ik deze winter in de Alpen niet mogen meemaken omdat we pas in de daar opvolgende herfst naar Zwitserland emigreerden. Ik kan met echter nog goed herinneren dat toen we ons eerste werkbezoek in mei van dat jaar maakten, het was toen overigens bloedheet in Oberwallis, er in het nabijgelegen Obergoms aan de kant van de weg hier en daar nog tot 4 meter sneeuw (inclusief puin) lag. Het waren de resten van lawines die in februari voor erg veel overlast, schade en helaas ook mensenleed hebben gezorgd. Wat kenmerkte nou eigenlijk precies die extreem sneeuwrijke periode ? Voor de geïnteresseerden een korte terugblik op een exceptionele winterse periode met bergen sneeuw:
Eerste Stau situatie 27-31 januari 1999
Zoals gezegd zijn er parallellen met de winter van 1998-1999. Ook in januari zagen we op de weerkaarten gedurende de periode tussen de 27e en 31e, uitgaande van een sterk Azorenhoog, een krachtige noordwestelijke hoogtestroming tot stand komen. In drie dagen viel er aan de noordelijke Alpenhoofdkam één tot anderhalve meter sneeuw. Ook de inner-alpine gebieden en de aangrenzende gebieden van de Alpenzuikdkant kregen een halve meter van het witte spul voor de kiezen. De sneeuwval ging bovendien gepaard met een harde tot stormachtige noordwesten wind die de sneeuwmassa`s deels sterk vervrachtte.
Tweede Stau situatie 5-12 februari 1999
Een volgende Nordweststau situatie ontwikkelde zich op de 4e februari onder invloed van een zeer actieve depressie die naar Scandinavië trok. Gedurende 4 dagen trokken uitgaande van dit laag meerdere storingen over de Alpen waardoor er aan de Alpennoordkant boven de 1500 meter opnieuw 40 tot 120cm sneeuw viel, de zuidelijkere gebieden moesten het met minder doen maar ook altijd nog altijd goed voor 40 tot 90cm. Op 9 februari draaide de stroming naar zuidwest en veel zachtere lucht gleed over de koudere lucht wat opnieuw voor 30 tot 50cm Neuschnee zorgde. Navolgend draaide de stroming weer naar het noorden wat ook nog weer wat verse sneeuw aan de noordkant opleverde. In de periode tussen 5 en 12 februari viel er in grote delen van de Alpen in totaal één meter sneeuw bij en in de hoger gelegen gebieden nog veel meer. Het record werd gemeten in de Alpen van het Zwitserse "Elm" waar in 8 dagen 257cm sneeuw viel.
Derde Stausituatie 17-27 februari 1999
En alsof het nog niet genoeg was volgde er in de periode van 17 tot 25 februari een volgende Staulage. Ook nu was een lagedruk boven noord Europa verantwoordelijk voor de Nordweststau situatie. De sneeuwval begon in de middag van de 16 februari en intensiveerde steeds verder, de temperatuur daalde10 graden en er stond een stormachtige noordwesten wind. Op de 18 februari trok een warmtefront over de Alpen en met het stijgen van de temperaturen sneeuwde het onverminderd verder waarbij de sneeuwvalgrens tot 1800 meter steeg. Op de 21 februari daalde de temperatuur weer sterk op een overtrekkend koufront en het sneeuwde tot de 24e vrijwel onafgebroken en deels intensief verder. Op de 25e februari kwam de atmosfeer dan eindelijk weer tot rust, het werd droog en de temperaturen stegen weer onder invloed van een hoog wat zich van Frankrijk tot over de Alpen uitbreidde.In de negen dagen viel er in de Alpen op uitgebreide schaal meer dan 2 meter sneeuw. Opnieuw werd in het Zwitserse "Elm" met 447cm de meeste sneeuw geregistreerd. In totaal viel er in de Alpen gedurende deze 3 sneeuwfases op uitgebreide schaal tussen de 3 en 5 meter sneeuw.
Sneeuwvracht in Obergoms (Oberwald) archiefffoto
Door de enorme sneeuwmassa's waren veel doorgaande Alpenwegen en passen niet meer begaanbaar en hele dalen waren van de buitenwereld afgesloten. Honderdduizenden toeristen zaten gedurende meerdere dagen vast. Mede door de instabiele opbouw van het sneeuwdek, veroorzaakt door de sterke temperatuur schommelingen en sneeuw vervrachtingen, ontstonden er vervolgens in het gehele Alpen gebied op grote schaal lawine's (Zwitserland alleen al 1200 stuks met deels grote materiële schade) met vaak ook catastrofale gevolgen. Vooral het Franse Chamonix -Montroc, het Zwitserse Evolène en Obergoms en het Oostenrijkse Galtür moesten het ontgelden ! De winter van 1998-1999 is dan ook de geschiedenis boeken ingegaan als "de lawinewinter 1999".
Nordweststau
Het moge duidelijk zijn dat dit soort Nordweststau situaties enorme sneeuwhoeveelheden kunnen produceren en ook nu zal de maritiem polaire "glijbaan" goed tot zijn recht komen. Gedurende de komende week gaat er dan ook het nodige aan sneeuw vallen met als zwaartepunt de Nordweststaugebieden. Vanaf de noordwestelijke Franse Alpenhoofdkam via de Zwitserse tot en met de Oostenrijkse Alpenhoofdkam zal tussen 100 en 130cm sneeuw gaan vallen. Mocht de Stau gunstig uitpakken, afhankelijk van de precieze koers van de polaire jetstream, is ook nog meer mogelijk.
ECMWF midden volgende week (woensdag) met klassieke Nordweststau situatie
De aangrenzende gebieden zullen van Nordweststau de komende week mee profiteren en mogen rekenen op 30 tot 80cm en lokaal kan ook hier een meter binnen handbereik komen. In hoeverre de Alpenzuidkant ook nog meer sneeuw gaat pakken van een zich boven de Golf van Genua ontwikkelend lagedrukgebied is nog onzeker. Dit soort sysemen zijn vaak onberekenbaar en met een eventuele koers naar de Adriatische Zee en een gunstige aanstroming vanuit het zuiden (Südstau) zou ook het ook hier kunnen gaan dumpen. Onderschat daarbij ook niet de Südstau, sneeuwhoeveelheden van 100 tot 200cm of meer binnen 24 tot 36 uur zijn zonder meer mogelijke wanneer de Südstau eenmaal goed zijn werking kan doen.
De weersverandering die een winterse periode met veel sneeuw gat inluiden wordt eigenlijk vandaag al in gang gezet door een randstoring (warmtefront-koufront) behorende bij een deel depressie die vanaf het oosten van de Atlantische Oceaan via Duitsland naar het oosten trekt. Aan de achterkant van het systeem (na passage koufront) stroomt vanaf zaterdag duidelijk koudere lucht over de Alpen uit waarmee een einde komt aan het veel te zachte weer van de afgelopen paar dagen. Vandaag dus zo`n typische overgangsdag. Het is meest "trübe" (bewolkt, slecht zicht, nevelig) en vooral ten noorden van de Alpenhoofdkam valt op dit moment regen en boven de 800 a 1400 meter sneeuw.
Actuele radar Alpen (blauw regen-roze sneeuw)
Vanmiddag kan door het instromen van tijdelijk nog iets zachtere lucht in de hoogte de sneeuwvalgrens even weer stijgen tot lokaal 1800 meter. In de loop van de nacht schuift de trog en het lagedrukgebied door naar de Middellandse zee en komen we aan de koude kant van de hoogteas te liggen. De temperaturen gaan in de loop van de zaterdag verder naar beneden en het gaat tot in de dalen sneeuwen. Vooral aan de noordkant maar later wanneer het laag boven de Golf van Genua is aangekomen en verder activeert zal de sneeuwval ook aan de zuidkant verder activeren. Zondag komt de atmosfeer weer wat tot rust en sneeuwal trekt zich terug naar de centrale noordelijke Alpenhoofdkam. Zondag kon wel eens de beste dag van de komende week gaan worden en met de zon en verse sneeuw een perfecte dag om de ski's dan wel het snowboard onder te binnen. Vooral niet verzuimen deze dag mee te pakken want vanaf maandag nadert alweer een volgende storing die een volgende zeer onbestendig fase zal gaan inleiden.
Vanaf woensdag kouder
De volgende week staat dus in het teken van een komen en gaan van storingen. Maandag stroomt er tijdelijk nog iets zachter lucht binnen waardoor de sneeuwvalgrens even weer zal stijgen tot rond de 800 a 1200 meter. In de aanloop naar de woensdag draait de stroming weer naar het noordwesten en achter een koufront stroomt weer gevoelig koudere lucht over de Alpen uit waarbij de sneeuwvalgrens weer tot in de dalen zal zinken. Vanaf woensdag gaat het dan winters verder waarbij de sneeuwval onder afnemende activiteit wat meer op de Alpennoordkant zal focussen. Ook het weekend gaat licht onbestendig en koud verlopen. Pakken we nog even de lange termijn erbij dan blijft het gewoon winters. In hoeverre storingen nieuwe sneeuw zullen gaan opleveren of dat misschien toch (tijdelijke) hogedruk impulsen voor beter weer zullen gaan zorgen is nog onduidelijk. Duidelijk is wel dat we vanaf vandaag gaan evolueren naar onvervalst winterweer met enkel op maandag en dinsdag nog een laatste thermische stuiptrekking !
Sauerland
Vandaag heeft ook het Sauerland te maken met de storing en nog wat zachtere lucht. Het is bewolkt en van het westen uit gaat er regen vallen. In de nacht van vrijdag op zaterdag stroomt dan ook hier vanuit het noorden nog koudere lucht binnen waarbij de sneeuwvalgrens weer tot in de lager gelegen gebieden zal dalen. Zondag dan ook hier meest droog en zonnig en dus gewoon een hele mooie winterdag met geleidelijk wel weer wat oplopende temperaturen. In de loop van de middag en avond nadert de bewolking van een warmtefront het gaat sneeuwen en later weer regenen. Tevens gaat ook de wind weer in kracht toenemen. Maandag is het onbestendig, nat en vrij zacht. Na een korte rustfase met tijdelijk wat droger weer nadert in de loop van de dinsdag een koufront. Het gaat opnieuw regenen en met het dalen van de temperaturen later weer tot in de lagere delen sneeuwen. Vanaf dinsdag koud winterweer. In hoeverre sneeuwval gebiedjes meer verse sneeuw zullen gaan opleveren is nog onduidelijk. Ook op de langere termijn zal het winterse weer in het Sauerland en de Duitse middelgebergtes aanhouden, het blijft licht wisselvallig.
Vandaag nog niet echt uitnodigend, Web-Cam Skilift Brembergkopf
Nederland-Belgie
Op dit moment valt er in de hogere delen van d Ardennen wat sneeuw en ook de komende dagen kan er in België en ook Nederland wat winterse neerslag gaan vallen. Vooral dinsdag is er een kans op sneeuw wanneer vanuit het noorden polaire lucht naar het zuiden tot uitstroomt en de bovenlucht een heel stuk kouder gaat worden. Voor de Ardennen gaat dit vrij zeker sneeuw opleveren, daar is het koud genoeg. De lagere gebieden (op zee niveau) zitten net op de wip. De aanvoer van de koude maritiem polaire lucht over een lang traject boven het water van de Noordzee zorgt ervoor dat de lucht vooral in de onderste atmosfeer nog net genoeg kan opwarmen om echt winterweer met droge sneeuw te frustreren. Het wordt dus een weekje van koud kwakkelen waarbij de kans op winterse neerslag toch wel vrij groot is. Naar het einde van de week toe zou de kou zich vanuit het noorden en later noordoosten kunnen gaan verscherpen met temperaturen die ook overdag niet of nauwelijks nog boven het vriespunt uit zullen komen (ECMWF). Veel zal tegen die tijd gaan afhangen in hoeverre een Atlantische hoogterug verbinding kan gaan maken met hogedruk boven Scandinavië. De kans op een overgang naar markant kouder weer vanaf het einde van de volgende week is zeker niet onrealistisch.
Reisverkeer weekend
Diegenen die het weekend naar de Alpen afreizen dienen rekening te houden met verkeersoverlast door opkomende sneeuwval in de nacht van vrijdag op zaterdag en zaterdag overdag. Vrijdag zal het nog meest regenen tot een hoogte van 1500 a 1700 meter lokaal aanvankelijk en inner-alpine tot 800 a 1000 meter. Met het instromen van de koudere lucht vanaf het noordwesten daalt de sneeuwvalgrens zaterdag in de loop van de dag geleidelijk tot in de dalen en laagland. Vooral aan de Alpennoordkant kan het zaterdag langdurige en intensief sneeuwen. Grote kans dus dat voor de kleinere Alpenpassen en Alpenwegen een Kettenobligatorium zal worden ingesteld (sneeuwkettingen verplicht)
Tot zover een wat extra uitgebreid (weekend)weerbericht. Morgenochtend ga we kijken wat de sneeuw gaat doen en of de winter zich inderdaad verder weet vast te bijten. Fijne dag en diegenen die afreizen naar de Alpen of het Sauerland een goede reis gewenst. Ciao vanuit Termen in Oberwallis waar de regen sinds een uur of twee weer in sneeuw is overgegaan.
@Alpenweer Twitter
©Johann Geers - @Sneeuwhoogte.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten