Aktuele weer Termen (1020m)

Aktuele weer Termen (1020m)
Aktueel Termen (1020m)

dinsdag 24 december 2013

Föhnstorm en opkomende Südstau


De Alpen bevinden zich in een in kracht toenemende zuidwestelijke hoogtestroming. De aangevoerde lucht wordt geleidelijk steeds vochtiger en stuwt zich aan de Alpenzuidkant. Het noorden krijgt te maken met een stormachtige Südföhn. Donderdag passage koufront met lokaal in de bergen veel sneeuw.

Sneeuw vooral op tweede kerstdag


Voordat we verder gaan met het Alpenweer willen we eerst alle inzenders heel hartelijk bedanken voor het sturen van de vele mooie foto's vanaf locatie via de APP.  Zie HIER.  Tevens een bedankje voor de updates vanaf locatie via de reacties. Waarlijk een verrijking voor "ons" Alpenweer en natuurlijk altijd up-to-date informatie direct vanaf locatie. Super !

Wat overigens ook opviel wanneer je de diverse foto's en reacties leest zijn de vele positieve reactie ten aanzien van de sneeuw en piste condities. Er mag dan weliswaar nog weinig sneeuw liggen en qua sneeuwbedekking lijkt het momenteel meer op einde maart dan wel april, de sneeuw die er ligt is veelal gewoon van prima kwaliteit en de pistes zijn in top de condities. Gisteren heb ik zelf ook maar eens de ski's ondergebonden hier op Rosswald (1800-2600m) en kan niet anders zeggen dat het inderdaad gewoon perfect skiën was. Ook het weer was gisteren prima en al met al heb ik en velen met mij genoten van een heerlijke dagje op de ski en -of snowboard.


Prachtige blauwe luchten en zon in het Zwitserse Adelboden gistermiddag (via APP)

Wel trok in de loop van de middag de wind steeds meer aan en boven de westelijke Alpen zagen we al wat wolken verschijnen. Mooi was gisteren hier ook de zogenaamde föhnmauer te zien die boven die hier boven Simplon hing (foto hieronder). Aantrekkende wind en opkomende föhn zijn bijna altijd een eerste signaal van een aanstaande weersverandering en ook nu gaat deze regel weer op.


föhnige luchten boven de Simplon, gezien vanaf Rosswald (2000m)

Gisteren hebben we de weersituatie al behoorlijk uit zitten te kauwen en om niet in herhaling te vallen en omdat er al met al niet veel veranderd is in de situatie wil ik vandaag gemakshalve daar naar terug verwijzen. Interessant is het misschien nog wel even om eens nader te kijken waarom er nu juist aan de Alpenzuidkant zoveel neerslag gaat vallen en hoe het natuurlijk met de "sneeuw" uitziet. (kan alvast verklappen dat de hoeveelheden met name voor de Alpenzuidkant opnieuw wat naar boven toe zijn bijgesteld!)

Straalstroom ramkoers Alpen
De primaire oorzaak daarvoor vinden we terug in de zogenaamde straalstroom (jetstream), een krachtige wind op ongeveer 10 tot 12 kilometer hoogte. Het is een gebied van enkele honderden kilometers breed en een paar kilometer hoog waar de wind sterker is dan windkracht 11 (meer dan 100 kilometer per uur). Langs de straalstroom ontstaan ook geregeld gevechten tussen deze luchtmassa's. Regen gebieden en depressies met randstoringen die hier mee samenhangen gebruiken de straalstroom vervolgens als een soort geleiderails. Bij een krachtige straalstroom vliegen de systemen over de weerkaart. De ligging van de straalstroom bepaalt in hoofdzaak ook welke koers de depressies die op de Atlantische Oceaan ontstaan gaan volgen.


Verloop van de straalstroom, overigens is de jet zeer actief met windsnelheden die
op de Oceaan (rood-paars) tot boven de 300km/h oplopen

Kijken we naar de weerkaart van de komende 3 dagen dan zien we de straalstroom op het midden van de Atlantische Oceaan naar het zuiden afbuigt om vervolgens via het Iberische Schiereiland en de westelijke Middellandse zee weer bijna pal naar het noorden toe af te buigen. Aanvankelijk verblijven de Alpen nog aan de oostelijke (warme) kant van de straalstroom maar in de loop van woensdag en donderdag schuift deze verder door naar het oosten. De zuid-noord positie blijft echter ook dan meest gehandhaafd en dat betekent dus dat de straalstroom  en de hoogte winden vol op de west-oost verlopende Alpenhoofdkam georiënteerd zal zijn. Let overigens ook eens op hoever de straalstroom doorloopt, helemaal tot aan de Noordkaap om vervolgens daar weer af te buigen in oostelijke richting, ook niet allerdaags !

Hierdoor worden de luchtmassa's gedurende circa 48 tot 72 uur gedwongen om tegen het zuidelijke Alpenmassief op te stijgen en vervolgens aan de andere kant (noordkant) weer te dalen. Stijgende lucht koel af, condenseert en er vormen zich wolken die vervolgens gaan uitregenen of beter gezegd uitsneeuwen. Omdat de aangevoerde Atlantische lucht ook nog eens veel vocht bevat zal dit zeer krachtige stuwingsneerslag gaan veroorzaken, in het Duits zo mooi aangeduid als "Südstau". Een klassieke Südstau kan gedurende 24 tot 48 uur zonder al te veel moeite aan de Alpenzuidkant en aangrenzende inner-alpine geieden 150 tot 250cm aan sneeuw produceren en over langere tijd ook nog meer.


Het beeld voor de zuidelijke Alpengebieden en oa het Obergoms, lokaal kan er meer dan
200cm sneeuw vallen
(Archieffoto Ulrichen (1346 m)

Föhnstorm
Als tegenhanger van de Südstau dan het omgekeerde verhaaltje voor de Alpennoordkant. De lucht die veel vocht heeft verloren aan de Alpenzuidkant gaat aan de Alpennoordkant weer dalen. Tijdens het dalen warmt ze steeds meer op (1 graad per honderd hoogtemeter) en wordt ook nog eens steeds droger en hebben we te maken met de (Süd)föhn. Omdat de drukverschillen ook nog eens behoorlijk groot zijn wordt de föhn bijzonder krachtig en krijgen de noordelijke gebieden te maken met een complete föhnstorm. Bijzonder heftig wordt het op de hogere Alpentoppen, boven de 2000 a 2500 meter kan de föhnwind pieken halen van 100 tot 140km/h en mogelijk nog meer. Zeker iets om aan te denken mocht u morgen nog de bergen in willen gaan. Grote kans dat diverse kabelbanen hun "Betrieb einstellen" oftewel moeten sluiten.

Genualaag
Een tweede factor die de neerslag in tijdens de kerst nog meer zal gaan triggeren is een apart  kleinschalig lagedrukgebiedje welke woensdag boven de Golf van Genua tot ontwikkeling komt. Dit laag kan, afhankelijk van de precieze koers en trek snelheid, de neerslag nog een extra push geven. Genua lagedrukgebieden zijn voor de weermodellen vaak zeer lastige systemen om goed op te pakken en kunnen daardoor nog wel eens voor verrassingen zorgen. Zeker iets wat de komende 48 tot 72 uur extra onze aandacht zal gaan vragen.


GFS voor donderdagochtend: klassiek schoolboek voorbeeld van een Genualaag,
altijd goed voor veel neerslag (sneeuw) of verrassingen

Laten we gauw eens gaan kijken wat de weermodellen vandaag voor ons in petto hebben met betrekking tot bovenstaande ontwikkelingen en verwachte sneeuwval

Zeer veel sneeuw zuidkant
Gisteren kreeg ik via de SMS al de eerste (voor) weeralarmen binnen over de föhnstorm en vooral ook met betrekking tot de neerslag. Onderstaand een voorbeeld willekeurige plaats in het Zwitserse Tessin (Ticino) aan de Alpenzuidzijde. Even kort vrij vertaald: - "Weeralarm code violet voor sterke sneeuwval boven de 1300 meter vanaf dinsdagmiddag. Binnen 24 uur gaat er tussen de 70 en 100cm sneeuw vallen en lokaal ook nog meer. " - Dit weeralarm, opgesteld door de meteorologen van MeteoMedia,  kunnen we ook projecteren op de overige gebieden aan de Apenzuidkant.


Weeralarm(en) Tessin voor 70 tot 100cm sneeuw in24H

De sneeuwvalgrens zal overigens meest rond de 1000 meter komen te liggen en deels tot in de dalen gaan afzakken. Op dit moment sneeuwt het overigens al aan de centrale Alpenzuidkant en vanaf vanmiddag en vanavond gaat dit alleen maar verder intensiveren en naar het oosten toe uitbreiden. Zodra de föhn eruit gaat kan de neerslag ook naar het noorden toe over grijpen. Voor de gehele Alpenzuidkant en de aangrenzende gebieden (inner-alpin) wordt tot donderdagmiddag zeer veel sneeuw verwacht. Het door ons gebruikte WRF model komt zelfs met neerslaghoeveelheden die lokaal oplopen tot boven de 250mm in delen van het Italiaanse Süd Tirol en het Zwitserse Graubündenen ook de zuidelijke Franse Alpen gaan weer mooi mee profiteren. Het ECMWF is wat minder scheutig maar de 100 tot 180mm en lokaal ook hier nog meer mogen er ook zijn. Meestal worden de neerslaghoeveelheden nog weer wat naar beneden toe bijgesteld (hoeft niet !) maar ook dit neemt niet weg dat we met extreem veel sneeuw te maken gaan krijgen. Probleem daarbij is dat een deel van de neerslag in de lager gelegen gebieden en aan de Lago's vooral ook in vloeibare vorm gaat vallen. Grote kans dat we de komende dagen te maken gaan krijgen met problemen door sneeuwoverlast maar ook wateroverlast. Houd dus goed de lokale berichtgeving en weerberichten in de gaten.


Ook het verkeer op de bekende noord-zuid passages moet de komende dagen rekening gaan
houden met (grote) vertragingen door de sneeuwval in het zuiden (Archieffoto Gotthard)



Sneeuwvalgrens
Interessant wordt ook nog thema "sneeuwvalgrens". Bij aanvang van de neerslag in de nog zachtere lucht kan deze nog rond de 1500 meter liggen. Langzaam zal deze van het westen en noordwesten gaan dalen om uiteindelijk tussen de 1000 en 600 meter uit te gaan komen. In de Alpendalen kan door eventuele neerslagafkoeling de sneeuwvalgrens tot in het dal naar beneden worden "getrokken". Lokaal kunnen er dus grote verschillen gaan ontstaan tussen een compleet winters beeld dan wel een partijtje watertrappelen en -of modder ballet !  Voor de gebieden boven de 1300 tot 1500 meter voorzie ik geen problemen, hier zal alle neerslag in de vorm van sneeuw gaan vallen en zullen de sneeuwcondities sterk gaan verbeteren. Aan de Alpenzuidkant en in de westelijke Alpen ligt de sneeuwvalgrens wat lager, vanaf woensdag daalt deze naar 900 tot 700 meter en lokaal aan de Alpenzuidkant tot in de dalen en het aangrenzende Alpenlaagland


WRF met grote neerslaghoeveelheden (sneeuw) voor de komende dagen. Mooi paars
ook langs de Alpenzuidkant (Südstau)

Aanhoudend wisselvallig
Vrijdag keert dan de rust in de atmosfeer weer even terug en de neerslag trekt via de oostelijke Alpen weg. In navolging van de westelijke Alpen ook hier dan steeds meer zon en het belooft uiteindelijk een heel mooie dag te gaan worden met wel weer een toenemende kans op Hochenbel en mist in de dalen. De aangevoerde lucht is weer zachter en de temperaturen gaan weer wat in de lift. Op nadering van een volgend koufront gaat ook de Südföhn weer opsteken. Zaterdag volgt in de westelijke Alpen dan weer nieuw neerslag, de oostelijke Alpen profiteren dan nog van het betere weer en de zon voordat ook hier op zondag nieuwe neerslag volgt. De hoeveelheden zullen bij lange na niet zo groot zijn als hetgeen we met de kerst krijgen maar toch weer mooi voor een winterse opfrisser. De sneeuwvalgrens ligt ook nu bij aanvang van de neerslag tijdelijk tussen de 1200 en 1500 meter zakt echter vrij snel op frontpassage naar 1000 tot 700 meter. inner-alpin en aan de Alpenzuidkant ook nu weer algemeen wat kouder met een lagere sneeuwvalgrens. Zondag (westen) en maandag belooft van west naar oost weer een mooie dag te worden, de zon krijgt weer de overhand. Dinsdag dan weer een herhaling van zetten met een volgend opkomend front en nieuwe neerslag.

GFS ensembles: het blijft onbestendig met geleidelijk wat lagere temperaturen

Samengevat kunnen vaststellen dat we vanaf vandaag te maken gaan krijgen met sterk wisselvallig weer. Het wordt niet echt koud maar in de bergen boven de 1300 a 1500 meter koud genoeg voor veel verse sneeuw. Spannend wordt het voor de gebieden tussen de 1300 en 1000 meter waar de sneeuw en regen een hevige strijd zullen gaan uitvoeren. Ook op de langere termijn aanhouden wisselvallig met in de bergen verdere "Schneezuwachs". Een overgang naar winterweer met sneeuw tot in de dalen en het laagland zit er ook vandaag helaas niet in.

Tot zover voor dit moment, verder updates zullen we vandaag via de reacties proberen te verzorgen. Vanuit Rosswald alwaar het licht is begonnen met sneeuwen een fijne dag toegewenst. Ciao

ps: wilt  u automatisch de dagelijkse weerberichten ontvangen kies dan de optie "Volgen -meld u aan" rechts in de balk



Johann Geers,
Termen (Oberwallis, Zwitserland)

Geen opmerkingen: