Johanns (Alpen) Weer: Voorlopig nog geen sneeuw, is er hoop ?

Termen zaterdagochtend

Ochtendstemming Alpen; Schöneben / Reschenpass (2200m)

Hoop is er natuurlijk altijd, vroeger of later komt de winter met sneeuw. Daarnaast moeten we natuurlijk ook niet vergeten dat het pas einde oktober is. De meeste Alpenwinters namen hun aanvang tussen half november en half december. Neemt echter niet weg dat er momenteel maar weinig verandering in de atmosfeer zit. We houden rustig, zacht en meest zonnig herfstweer. Ook de volgende week vooreerst niet veel verandering, of we moeten opgewonden raken van de zuidföhn die weer mee gaat spelen en de temperaturen nog iets verder laat oplopen. Dit lijkt me echter niet het geval en de meesten van ons (en ons weermannen) zitten met smart te wachten op wat meer dynamiek en vooral ook kouder weer met eindelijk eens sneeuw voor de Alpen. Daarover later meer !

Sneeuw vanaf volgend weekeinde.....? (archieffoto)

Voor wat betreft het weerpraatje voor de komende dagen kan ik eigenlijk verwijzen naar het geen ik gisteren als schreef en wil ik vandaag van de gelegenheid gebruik maken om eens nader in te gaan op hetgeen ons allen het meeste bezig houdt "sneeuw" en met name welke weersituaties kansrijk zijn voor veel sneeuw in de Alpen. Om de sneeuwmachine goed op gang te laten komen zijn 3 factoren belangrijk. Factor 1 is koude lucht, factor 2 vochtige lucht en factor 3 de Alpen zelf als bergketen (Alpenhoofdkam). De ideale temperatuur voor sneeuw is iets onder nul. De zwaarste sneeuwval zien we meestal bij temperaturen rond het vriespunt. Hoe kouder de lucht, hoe minder vocht deze kan bevatten en dus hoe minder neerslag (sneeuw). Zo is bijvoorbeeld een Scandinavisch of Russisch hogedrukgebied funest voor sneeuwval in de Alpen. Het wordt dan weliswaar koud maar door de continentale aanvoer (over land) en in de droge lucht valt er in de Alpen weinig tot geen sneeuw. Voor sneeuw in de Alpen moeten het in een andere richting zoeken. Grosso modo hebben we voor de Alpen 3 situaties die veel sneeuw (kunnen) opleveren.

Noordwestcirculatie (Nordstau)
Tussen hogedruk boven de Atlantische Oceaan en lagedruk boven Scandinavië en Oost Europa hebben we te maken met een noordwestelijke luchtstroming. Aangezien de van origine polaire lucht over grote afstand over het water van de Oceaan wordt aangevoerd kan ze veel vocht opnemen. Zodra deze lucht op de noordkant van het Alpenmassief botst krijgen we te maken met een klassieke Nordstau.

Nordstau (noordstuwing)

Vooral de noordkant van de Alpen kan dan veel sneeuw verwachten. Is de stroming krachtig genoeg en bevat de lucht veel vocht kan zelfs het tot over de Alpenhoofdkam langdurig en intensief sneeuwen.De lawinewinter 1999 werd veroorzaakt door een steeds weer oplevende noordwestcirculatie met Nordstau in de maanden januari en februari. Ofschoon het tussendoor ook steeds weer dooide lag er in februari erg veel sneeuw. De Säntis in Zwitserland kwam tot 735 cm en in april lag er maar liefst 785 cm, een absoluut record. Trieste keerzijde van de vele sneeuw waren de vele lawines. Volgens de lawinediensten kwamen er in het seizoen 1999 in de Alpen meer dan duizend lawines naar beneden die helaas ook diverse mensenlevens kostten (Galtür,Oostenrijk)

Zuidcirculatie (Südstau)
In dit geval zien we lagedruk ten westen van de Alpen en hogedruk ten oosten ervan. Met een zuidelijke aanstroming wordt zachte en vochtige lucht vanuit de Middellandse Zee tegen de zuidkant van het Alpenmassief gedrukt. In dit geval hebben we te maken met een klassiek Südstau.

Südstau (zuidstuwing)

Vooral aan de zuidkant van het Alpenmassief gaat veel neerslag vallen. Is de lucht koud genoeg dan sneeuwt het tot in de dalen en de Italiaanse Povlakte. Vooral het Genualaag in relatief korte tijd zeer veel neerslag produceren. Menige Südstau situatie heeft 2 tot 3 meter sneeuw opgeleverd in 2 tot 3 dagen tijd.

Westcirculatie (Weststau)
De westcirculatie is minder bekend dan de bovenstaande varianten maar levert toch ook altijd weer veel sneeuw op. Vooral de warmtefronten met veel vocht in hun pakket kunnen, wanneer ze de koude Alpen aandoen urenlang sneeuwval opleveren. Dit is de typische sneeuwval die we ons tijdens de kerst wensen. Geen wind, grote vlokken en zo mooi stil buiten. Naast de bekende Weststau gebieden profiteren vaak ook de inner-alpine gebieden van de westcirculatie.

Weststau (weststuwing)

Tot zover een globaal overzicht voor wat betreft kansrijke sneeuwsituaties in de Alpen. Daarbij moeten we in ons achterhoofd houden dat het slechts een globale en vereenvoudigde uiteenzetting is. Vaak ook hebben kleinschalige verstoringen grote(re) uitwerkingen op het Alpenweer. Met deze informatie gaan we meteen maar eens kijken of er wellicht op de wat langere termijn sneeuwkansen zijn !

Tegen het einde van de volgende week zien we op de weerkaarten verschuivingen optreden. De sturende weersystemen gaan eindelijk wat aan de wandel waardoor depressies en storingen geleidelijk kunnen oprukken naar west en later ook centraal Europa. In eerste instantie liggen de Alpen nog aan de warme voorkant van de depressies maar met het verder oprukken stroomt via de "achterdeur" vochtigere en ook geleidelijk koudere lucht richting de Alpen. (kaart)

Rond het midden van de week neemt de bewolking vanuit het westen al wat meer toe en vanaf donderdag -vrijdag is aan de zuidkant van de Alpen (Südstau) eerste neerslag mogelijk. Daarna zien we vanaf de Atlantische Oceaan een bel koude lucht via de Alpen naar de Middellandse Zee afsnoeren. Helaas is het nog te vroeg om de precieze uitwerkingen hiervan in te schatten. Het zou me echter niet verbazen dat de oplevende depressie activiteit voor een geheel ander weerbeeld zal gaan zorgen welke vanaf donderdag vrijdag wordt ingeluid met een eerste aanval. Details m.b.t. neerslaghoeveelheden,vorstgrens en sneeuwhoogtes wil ik nu nog even achterwegen laten. Daarover de komende dagen meer. Een fijn weekend, geniet van het mooie (Alpen)weer en tot morgen.