Johanns (Alpen) Weer: Klirrende Kälte

Termen zaterdagochtend,

map

Foto; Meiringen Hasliberg (Zwitserland) 10 januari jl.

Ik had het de afgelopen al aangekondigd; dit weekend gaat koud tot zeer koud verlopen. In het Duits heet het zo mooi; "klirrende Kälte", in het Engels "bone-chilling cold" en in het Nederlands vrij vertaald als "koud tot op de botten. Dat mogen we wel stellen als we de temperaturen in de Alpen vanmorgen zien. Vrijwel overal vriest het licht tot matig en in de dalen en Alpen matig tot streng. En dan zijn er natuurlijk de bekende Kältelöcher waar de temperatuur boven de sneeuw en onder een heldere hemel een extra push naar beneden krijgen. Zo vriest het op dit moment in het Zwitserse Glattalp (1865m) in het Muothatal (Kanton Schwyz ) - 29 °C. Ook op andere plekken in de Alpen zien we temperaturen die tussen de -20 en -25 °C liggen. Eigenlijk had ik deze temperaturen pas voor de aankomende nacht verwacht wanneer er m.n. in de Oostelijke Alpen nog koudere lucht instroomt. Overigens zijn dit soort temperaturen voor de hoog gelegen Alpine dalen niet heel bijzonder. Evengoed kan het kwik daar onderuit gaan tot -35 a -40 °C ! Het officiële kouderecord in Zwitserland staat overigens niet op naam van de Alpen. Op 12 januari 1987 werd er in de Jura in La Brévine - 41,8 Grad geregistreerd.

Het weerstation op de Glattalp

De koude polaire lucht is gisteren achter een koufront over de Alpen uitgestroomd en gaf vooral in Oostenrijk ook nog wat verse sneeuw. Lokaal viel er 20 tot 25 sneeuw. Ook in het noordoosten van Zwitserland viel wat sneeuw maar meer dan 5 a 6 cm werd nergens geregistreerd. Vooral in Oostenrijk gingen de sneeuwbuien hier en daar vergezeld van onweer en ook werd het wit door fijnkorrelige hagel. De hagel en onweer werden getriggerd door koude lucht welke vooral in de hoogte tijdens en na passage van het koufront binnenstroomde. Tegelijkertijd stegen aan de grond de temperaturen, dit ondanks dat we met een koufront te maken hadden. Ook opvallend was dat na passage van het front de luchtdruk niet steeg zoals dat normaal wel het geval is. We hadden dus niet met een typisch koufront te doen maar met een zgn gemaskeerd koufront. Zulke koufronten met temperatuurstijgingen zien we vooral in de winter regelmatig Ze treden vooral op wanneer na een periode van hogedruk zich in de dalen en ook het laagland een koudereservoir heeft gevormd. Het koufront zorgt er vervolgens voor dat met windtoename het aanwezige koudereservoir wordt opgeruimd. Vaak zien we dan ook dat op moment van de windtoename de sneeuwval in regen overgaat ! Dit in tegenstelling tot bv een warmtefront waar met weinig dynamiek en ondanks het instromen van warmere lucht (in de hoogte) het in de dalen gewoon blijft door sneeuwen.

Opvallend was gisteren ook de krachtige Nordföhn (drukverschil noord-zuidkant Alpen 12 tot 14 hPA) met aan de Alpenzuidzijde een vlagerige stormachtig wind welke met snelheden tot 115km/h door de Alpendalen joeg. Met ondersteuning van de Nordföhn kon de temperatuur aan de Alpenzuidzijde stijgen tot 10 a 15 graden en lokaal werd het 17 graden. Hier en daar steeg met het doorbreken van de Nordföhn de temperatuur binnen 3 uur met bijna 18 °C. Vandaag neemt de noordelijke hoogtestroming weer in kracht af en daarmee komt ook een einde aande Nordföhn en de komende dagen zal de föhn ook geen rol meer spelen v.w.b. het Alpenweer.

Het weekend zal een hogedrukgebied met zwaartepunt boven de Noordzee het weer in de Alpen bepalen en ook in de westelijke Oostenrijkse Alpen breekt de bewolking en klaart het meer en meer op. Ten oosten van de Kitzbüheler Alpen en Tauern zal de zon niet tot nauwelijks te zien zijn en valt nog een enkele sneeuwbui. Hier staat nog een sterke tot stormachtige noordwestelijke wind. Elders is het rustiger en hoe meer naar het westen hoe meer zon.

Terwijl het in de Oostenrijske Alpen hier en daar nog sneeuwt zal het van het westen uit net als al hier in Hirschegg, Kleinwalsertal (1124m) geleidelijk droog worden en opklaren

In de Zwitserse Alpen waait een matige noorden wind en in het Alpenvoorland en Mittelland komt de Bise opzetten. Vooral ten noorden van de Alpenhoofdkam vormt zich op uitgebreide schaal mist en Hochnebel (bovengrens 1000 tot 1600m) welke aan de centrale en noordelijke voor Alpen niet of nauwelijks oplost. Ook Inner-alpin komt aanvankelijk op uitgebreide schaal mist en Hochnebel voor met een bovengrens van 800 tot 1300, naar verwachting zal deze in de loop van de dag volledig oplossen waarna het zonnig is. In de bergen is het afgezien van de bovengenoemde Oostenrijkse Alpen zonnig. Het is koud met temperaturen op 2000 meter van -3°C in de westelijke Alpen en -6 tot -13 °C in het oosten.

Zondag verandert er in grote lijnen niet veel. In de bergen en aan de zuidkant schijnt de zon volop. In de dalen en het Alpenvoor en laagland bestaat is er kans op hardnekkige mist en -of Hochnebel. De oostelijke Oostenrijkse Alpen, pak hem beet vanaf het oostelijke Salzburg tot aan de Kalalpen, hebben kans op overtrekkende wolkenvelden en hier en daar kan er uit de bewolking nog was sneeuw of een sneeuwbuitje vallen. Veel zal het echter niet te betekenen hebben. De noordenwind neemt overal verder in kracht af. Ook de eerste dagen van de volgende week zal hogedruk het weerbeeld in de Alpen bepalen en verandert er nog niet veel. Met een naar west tot zuidwest draaiende hoogteestroming wordt het van west naar oost weer wat zachter. Vanaf het midden van de week nemen dan de onzekerheden toe. Gisteren ben ik in het Alpenweerbericht al uitgebreid ingegaan op de onzekerheden en de verschillen tussen het ECMWF en GFS. Terwijl het ECMWF tot gisteren zijn "winterse lijn" trouw bleef zwabberde m.n. de operationele uitdraai van het GFS nog enorm en kwam steeds weer met zachte oplossingen voor de dag.

ECMWF (EC12) bodemdrukkaart met opnieuw een winterse setting volgend weekend

Ook vanmorgen zien we nog steeds grote verschillen tussen de beide modellen en bevindt de operationele uitdraai van het GFS zich nog steeds bovenin de ensembles. Kortom nog steeds een vrij zachte run. ECMWF houdt ook vanmorgen voet bij stuk en na een warmtefront welke woensdag en donderdag voor een thermische opleving zal zorgen wordt het van het noorden uit opnieuw kouder. Voor de grootschalige ontwikkelingen wil ik, mede ook om niet in herhaling te vallen, verwijzen naar de analyses van gisteren in het Alpen weerbericht. Uitgaande van het meest consistente model het ECMWF zal neerslag behorende bij het warmtefront de Alpen woensdag avond dan wel dondernacht bereiken en zal tot vrijdag boven de Alpen gaan slepen. Vrijdag nadert het koufront waardoor de sneeuwval zich zal intensiveren. De sneeuwvalgrens daalt dan geleidelijk tot in de dalen. In het weekend ligt het met zeer koude lucht gevulde laag boven de Benelux. Het is onbestendig en vooral in de westelijke Alpen sneeuwt het af en toe. Daarbij is het koud met temperaturen die ook in de dalen en het laagland niet meer of nog maar nauwelijks boven het vriespunt uit zullen komen. De verdere ontwikkelingen zijn onzeker. Zowel een verdere verscherping van de vorst vanuit het noordoosten dan wel een afzwakking vanuit het westen behoren tot de mogelijkheden. Daarover de komende dagen meer.

Samengevat; De eerste dagen koud en rustig winterweer met vooral in de bergen veel zon. Van maandag tot woensdag van west naar oost minder koud. Vanaf het midden van de week toenemende neerslagkansen met sneeuw boven de 1000 meter. Vrijdag overgang naar koud en onbestendig winterweer.

Tot slot nog een mooi plaatje vanuit Saalbach Hinterglemm van 12 januari jl. Fijn weekend en tot morgen