Termen maandagochtend,
Al dagen speculeren de weermodellen (en alle winterfanaten op de diverse fora en weersites) over een op hande zijnde koude inval. Russische continentale diepvrieslucht zou vanaf het weekend op transport moeten worden gezet om vervolgens geheel west en centraal Europa te veroveren. Welnu; kijken we naar de operationele uitdraai van het GFS dan gaat dit lukken, en niet te zuinig ook. Pakken we echter de operationele model van het ECMWF erbij dan (b)lijkt dit toch allemaal wat moeizamer te gaan verlopen. De onderlingen verschillen zijn niet zo heel groot maar bepalen uiteindelijk wel het slagen dan wel niet slagen van "operatie Russische (IJs)Beer". Straks meer over de verschillen en dilemma's tussen beide modellen. Terug naar de realiteit;
Bovenstaande foto werd ons opgestuurd door "Luc Cap" die momenteel in het Oostenrijkse Gerlos (Tirol) de pistes onveilig maakt. De foto geeft heel mooi het weerbeeld van gisteren weer zoals dat in grote delen van Oostenrijk eruit zag. Bewolkt, lichte sneeuwval en met een graad of 2 lichte dooi. Ook in Oostenrijk heeft het warmtefront de koudere lucht grotendeels verdreven en steeg de sneeuwvalgrens in het noorden van Tirol tot 1700 a 1900 meter. Ook elders was het voor de tijd van het jaar erg zacht met temperaturen die tot opliepen tot 10 graden. Lokaal werd zelfs bijna de 15 graden bereikt. Vooral in de noordelijke Alpen viel nog neerslag, boven de 1500 a 1800 meter meest in de vorm van sneeuw. Zo doende kon hier het sneeuwdek nogmaals met 10 a 30 cm aangroeien. Elders klaarde het mooi op en vooral aan de zuidkant van de Alpen kon de zon nog een paar uurtjes maken. 
Geen regen maar prachtig opgeklaard in de omgeving van de Zwitserse Arnisee (Intschi, Uri)
Naast dit alles stond er gisteren ook nog steeds een harde en de bergen stormachtige wind. De Zwitserse Titlis en Säntis registreerden zelfs windsnelheden tot 140 km/h ! Door de vochtige lucht en hogere temperaturen kon zich de verse sneeuw onder de 2200 a 2000 meter goed "zetten". De regen zorgde er echter ook weer voor de de stabiliteit (opbouw) deels verloren ging waardoor het gevaar voor spontane lawines groot bleef. Ofschoon het lawinegevaar wat is teruggeschroefd moeten we toch nog steeds bedacht zijn het op het gevaar van (spontane) lawines. Lawine-info per land en regio zie >> European Avalanche Warning Services.
Zoals ik gisteren al uitgebreid schreef ligt er in de Alpen voor de tijd van het jaar erg veel sneeuw. Zo treffen we in in de Alpen vanaf Genève tot aan Liechtenstein bovengemiddelse sneeuwhoogtes aan en vanaf Malbun (Liechtenstein) tot aan Klosters (Graubünden) ligt deels meer dan 3 keer zoveel sneeuw vergeleken met het langjarige gemiddelde. Zo is het sneeuwdek op de Soortgelijke verhoudingen vinden we ook terug in het westen van Oostenrijk (Vorarlberg, Tirol) alwaar deels meer dan 500cm sneeuw ligt. Ofschoon record-verdachtig ontbreken echter nog de nodige (centi)meters om de (record)winters van 1999 en 1970 te evenaren dan wel voorbij te streven. In 1999 groeide het sneeuwdek op de Säntis (2500m) in Zwitserland half februari aan tot 735 cm en daarmee werd het februari record (660 cm van1970) overtroffen. In april 1999 lag hier zelfs 785 cm, een nieuw absoluut record. Het vorige record bedroeg 740 cm in maart 1970. De zuidkant van de Alpen moet het daarentegen met duidelijk minder sneeuw doen. Hier ligt algemeen 30 tot 60 % t.o.v. het gebruikelijke langjarige gemiddelde. Ter illustratie nog een paar Zwitserse sneeuwhoogtes op de div passen;
-Furkapas (Wallis) 393cm (Oberwald Mällige, 2200m in Goms)
-Nufenenpas (Wallis) 200cm (Ulrichen, 1350m, eveneens Goms.
-Grimselpas (Berneroberland) 300cm
-Sustenpas (Berner zijde) 517 cm (Gschletteregg, 2060m)
Dat kon in het voorjaar (mei-juni) wel eens een latertje gaan worden voordat de div Alpenpassen geruimd zijn en het verkeer er weer gebruik van kan maken. Terug weer naar de actualiteiten;
Een complex lagedrukgebied ligt boven Scandinavië, met een noordwestelijke hoogtestroming stroomt in de loop van de dag weer vochtigere lucht naar de Alpen. Een volgende storing zal in de nacht op dinsdag de Alpen bereiken. De maandag start met veel bewolking, vooral in de westelijk Alpen en inner-alpine is het nog opgeklaard. Met een stevige noordelijke wind is het aan de zuidkant van het Alpenmassief door de Nordföhn droog en de zon schijnt volop. Neerslag valt er mn nog in de Nordstau van de Alpen, grootste kans hierop in Oostenrijk en dan met name de gebieden vanaf de Vorarlberg tot aan de noordelijke Steiermark. Sneeuw valt vanaf circa 800 meter. Nog steeds hebben we te maken met die vervelende harde en in de bergen stormachtige noordwester die later op de dag zelfs weer gaat toenemen. In de loop van de middag neemt op nadering van het koufront de bewolking weer toe en vooral in de noordelijke Oostenrijkse Alpen valt eerste neerslag. De sneeuwvalgrens daalt daarbij weer tot in de lagere dalen. De westelijke Alpen en inner-alpine gebieden houden het vooralsnog droog en in het zuiden blaast onverminderd de Nordföhn door de dalen en het laagland.
In de Salzburg is de lucht nog vochtig en koud genoeg voor sneeuwval; Webcam Filzmoos, (1057m)
In de loop van de dinsdagmiddag nadert er vanuit het westen een volgend neerslaggebied behorende bij een volgende storing (warmtefront). Terwijl het in de noordelijke Oostenrijkse Alpen nog steeds tot in de dalen sneeuwt neemt ook in de westelijke Alpen de bewolking verder toe en gaat het regenen en boven de 1000 meter sneeuwen. vooral in de avond kan het in de noord(west)elijke Franse en Zwitserse Alpen sneeuwen. Althans vlgs het GFS model van gisteravond. Volgens de allerlaatste modeluitdraai van zowel het GFS als ook ECMWF verpietert de neerslag op het warmtefront nog voordat het goed en wel de Alpen heeft bereikt. Toch laat ik de eerdere optie met sneeuw nog even staan (je weet maar nooit). De zachtere lucht zal woensdag in de loop van de dag van west naar oost over de Alpen uitstromen en in de loop van de donderdag door een navolgend koufront weer worden verdreven. De oostelijke Alpen blijven wrs de gehele periode in de koudere lucht liggen omdat het warmtefront niet bij machte is om het daar aanwezige koude reservoir op te ruimen. Vrijdagavond liggen de Alpen dan alweer in de koudere lucht. Vrijdag valt er op nadering passage van het koufront van het noordwesten uit enige tijd neerslag en met het instromen van steeds koudere lucht zakt de sneeuwvalgrens van 800 meter tot in dalen. Interessant is overigens de oplossing die GFS gisteravond liet door schemeren. Volgens deze uitdraai zorgt de uitstroom van koude lucht over het rel warme water van de Middellandse Zee voor cyclogenese boven de Golf van Genua en zien we een apart laag ontstaan. Deze ontwikkelingen zou dan ook neerslag van betekenis gaat opleveren aan de zuidkant van de Alpen met sneeuw in de Südstau van de Alpen. Voorlopig staat het model met deze variant nog alleen en temeer ook omdat ECMWF dit niet ondersteunt laten we het maar even voor wat het is.
De diverse storingen zullen ook deze week weer "in tempi" voor een verse laag sneeuw gaan zorgen. Zoals eigenlijk al steeds de laatste weken gaat de meeste sneeuw opnieuw in de noordelijke Alpen vallen. Zwaartepunt wederom (het wordt eentonig) de oostelijke Zwitserse Alpen en de westelijke Oostenrijkse Alpen. In deze gebieden kan tot vrijdagavond 30 tot 50 cm vallen en wellicht hier en daar in de klassieke Staub gebieden van de Vorarlberg en Tirol meer dan een halve meter. In de overige Alpen moet men het doen met 10 tot 30 cm van het witte goud. De zuidkant krijgen zoals het er nu uitziet nauwelijks tot geen verse sneeuw.(ervan uitgaande dat er geen Genualaag zal ontstaan)
Neerslag en sneeuw voor de komende 5 dagen adhv het door ons gebruikte hoogresolutie weermodel WRF
Ofschoon in detail nog wat nuance verschillen bestaan zijn beide modellen het erover eens dat na de koufrontpasssage van vrijdag de achterdeur wordt geopend voor nog meer (vries)kou). Cruciaal voor het al dan niet slagen van "operatie Russische (IJs)Beer" is de alliantie tussen het Azorenhoog en een Ruslandhoog welke vanaf het komende weekend in de steigers zal worden gezet. Komt de as van hogedruk ten noorden van de Alpen te liggen dan kan er met een naar noordoost draaiende hoogtestroming steeds koudere continentale lucht vanaf het Russische continent op transport worden gezet en tot ver over centraal Europa uitstromen. Ligt de positie van de as nog noordelijker (ten noorden van Nederland) dan gaat ook in de lage landen Koning Thialf toeslaan en kunnen wellicht in het verloop van de eerste februari week de eerste schaatsevenementen op natuurijs gehouden. De kans hierop is vooral groot wanneer onder de vleugels van een hogedruk stralingskou het verder afkoelen van de koude lucht zal bevorderen.
De operationele GFS uitdraai doet er niet moeilijk over en laat vanaf begin volgende week de koude lucht vanuit het noordoosten tot aan Engeland en het midden van Frankrijk uitstromen. Daarbij zien we de -10 isotherm op 850 hPA (temperatuur op circa 1500 meter hoogte) tot over de Benelux en het oosten van Frankrijk doorlopen. Tegen het midden van de week trekt de meest koude lucht zich weliswaar weer wat terug naar het zuiden en oosten maar met een continentale aanstroming en onder hogedruk blijft het koud. Vooral in de nachten moet op strenge en lokaal zeer strenge vorst worden gerekend. kijken we ook nog even naar de andere berekeningen van het model dan zien we dat de GFS operationele run zich onder in de bandbreedte ophoudt, dus een koude oplossing vertegenwoordigd. Het merendeel van de andere oplossingen gaan voor minder koud weer.
GFS bodemdrukkaart voor de 30 januari
De operationele uitdraai van het ECMWF is wat gematigder met de kou uitval. Ook vlgs dit model wordt het een stuk kouder echter minder extreem dan hierboven beschreven. Dit komt omdat de meest koude lucht wat oostelijker blijft liggen en de hoogtestroming meer oost en later zelfs zuidoost wordt. Hierdoor blijft de meest koude lucht wat oostelijker liggen. Tevens zien we bij dit model onder invloed van een nieuwe IJsland depressie, dinsdag 31 januari met kern ten noorden van Engeland, al vrij snel weer de invloed van de Oceaan op west en centraal Europa toenemen met vooral op hoogte de instroom van zachtere lucht vanuit het zuidwesten. Later in de week zou vanuit het oosten de koude lucht dan weer terrein moeten winnen.
ECMWF bodemdrukkaart voor 1 februari met ook dan de doorstoot van nog koudere lucht vanuit het oosten
Last but not least zijn ook de ontwikkelingen in het zuiden van belang voor de uitstroom van de koude lucht. Beide modellen berekenen een complexe lagedrukgebied begin volgende week boven de centrale en oostelijke Middellandse Zee. Dit laag kon in samenspel met de hogedruk ten noorden daarvan wel eens als motor gaan dienen voor transport van de continentale lucht vanuit het oosten dan wel zuidoosten. Dit soort Middellandse Zee depressies hebben echter nog wel eens de gewoonte om zich al dan niet retrograd naar het noorden te verplaatsen en pompen vervolgens vooral in de hoogte steeds zachtere lucht vanuit het Middellandse Zee gebied richting het noorden. Door opglijdings processen kunnen zij wederom veel veel neerslag gaan produceren die tot ver naar het noorden kan uitbreiden. Zeker iets om goed in de gaten te houden !
ECMWF "winterse" ensembles 50 members T850 hPA (temp op circa 1500 meter hoogte) prikpunt Oostenrijk (Steiermark). Bron MeteoMedia / MeteoCentrale CH
Samengevat; Na een aantal onbestendige dagen met vooral weer sneeuw aan de noordkant van de Alpen evolueren we vanaf vrijdag naar een kouder en wrs ook droger weertype. In hoeverre de diepvrieslucht vanuit het oosten dan wel zachtere lucht vanuit het noordwesten (tijdelijk ?) de overhand zal gaan krijgen is nog erg onzeker.
Tot zover, ik neem even een "time-out" en de komende paar dagen zal Johan Kamphuis de Alpenweerberichten voor zijn rekening nemen. Fijne dag en ciao
©Johann Geers / ©Sneeuwhoogte.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten