Subtropische sferen

Van westen uit zonnig en zeer zacht

Weersituatie algemeen
Tussen een complex lagedrukgebied ten noordwesten van Schotland en hogedrukgebied boven noordwest Afrika en de westelijke Middellandse Zee trekt een warmtefront met neerslag van west naar oost over de Alpen. Achter het warmtefront verblijven de Alpen een aantal dagen in zeer zachte lucht.

Waarschuwingen:  Lawinegevaar niveau3  tot 4 (oranje-rood )
 
Weersituatie vandaag (quickview)
In de westelijke Alpen droog, zonnig en zeer zacht winterweer. In de oostelijke Alpen ten oosten van de Vorarlberg en noord Tirol slechte condities. De bergen zitten in de wolken en er valt regen, boven de 2000 meter sneeuw. In de loop van de dag van het westen uit geleidelijk droog en van west naar oost eerste opklaringen.
 
Weerpraatje
"Under African Skies", wie kent het niet het prachtige vervolg van Paul Simon's "Graceland" , 25 jaar na dato opgenomen in Zuid Afrika. De lucht waarmee we de komende dagen te maken hebben komt dan wel niet uit Zuid Afrika maar is er beslist niet minder warm om (net als de prachtige muziek). Ook niet verwonderlijk wanneer we weten dat tot voor kort de lucht nog over de Canarische Eilanden heen blies. Maar goed, het al dagen van te voren aangekondigde warmteoffensief werd dan gistermiddag middels een actief warmtefront ingeleid en met westelijke hoogtewinden stroomde de zeer vochtige en van origine subtropische lucht de westelijke Alpen binnen.

Aletsch Arena: sneeuwpret bovenaan de Bettmerhorn (Wallis) gistermiddag. Foto, evenals
de frontpage-foto, ingestuurd via onze sneeuwhoogte APP,  (met dank aan Jeanette)

 
Veel sneeuw inner-alpin tot in de dalen
In de loop van de middag ging het sneeuwen en in de loop van de namiddag en avond ging de neerslag aan de Alpennoordkant waar de westenwind vrij spel had tot steeds grotere hoogtes in vloeibare vorm over. Vooral aan de Alpennoordkant maar ook in een strook over het Zwitserse Wallis tot in Graubünden viel veel neerslag. Opvallend gistermiddag weer het eigenwijze inner-alpine microklimaat en ook de problemen die de weerdiensten steeds weer met dit soort weersituaties hebben. (wij overigens niet hoor !) In plaats van regen tot 2000 meter sneeuwde het vanaf het begin in een groot deel van Wallis en zelfs in Sion de hoofdstad van het Kanton sneeuwde het er vrolijk op los. Ook hier in Oberwallis alleen maar sneeuw wat klok sloeg en in plaats van dooi kon het sneeuwdek verder aangroeien. Lokaal is  er op het front tussen de 30 en 45cm  gevallen en in dellen van Obergoms zelfs meer dan een halve meter.Gisteren had ik al aangekondigd dat het in de inner-alpine langere tijd zou kunnen sneeuwen hetgeen dan ook gebeurde. Eigenlijk onvoorstelbaar dat dit mogelijk was want leggen we dan temperaturen ernaast die op dat moment op wat grotere hoogte gemeten werden dan zou het normaliter gewoon moeten regen. De oorzaak dat dit niet gebeurde heeft twee belangrijke redenen en ik wil daar kort even op ingaan.

Veel sneeuw tot in het dal op warmtefront in Oberwallis, webcam Belalp waar boven de
restwolken en Hochnebel het al mooi opklaart

isothermie en neerslagafkoeling
De eerste rede is dat we te maken hadden met zogenaamde isothermie, dit is een (koude) luchtlaag waarbij de temperatuur in de verticale richting niet verandert. De tweede rede is dat we te maken hadden met sterke neerslagafkoeling. Door verdamping van de vallende neerslag (regen maar smeltende sneeuw) ontstaat vanuit de bovenste luchtlagen een langzame verzadiging van het gesloten volumen (dal) en dus tevens afkoeling doordat energie ontrokken wordt (weten we het nog: "verdampen kost warmte" ). Dit proces kan zich dan tot op de dal bodem voortzetten met als resultaat dat het gehele volumen aan lucht in het dal verder afkoelt tot aan nul graden en er geen verder smelten meer plaatsvindt. De regen "gaat over" in smeltende sneeuw en vrij spoedig in droge sneeuw. Valt de regen aanvankelijk door droge lucht (nog meer verdamping) kan de afkoeling zelfs meer dan vijf graden bedragen. Zolang nu de (west)wind niet tot in de door de hoge bergen beschutte inner-alpine dalen zal doorbreken kunnen bovenstaande processen in stand worden gehouden en in plaats van de regen valt er gewoon sneeuw. Dit soort situaties in de winter met overtrekkende warmtefronten (weinig wind) maken de prognoses altijd bijzonder moeilijk in het bijzondere voor de hoogte van de sneeuwvalgrens!
 
Tweedeling west-oost
Dit wetende gauw weer terug naar de realiteit: Het warmtefront zal vandaag verder over de oostelijke Alpen trekken en daar dus het zelfde spelletje als gisteravond en vannacht in de westelijk Alpen. Laten we gemakshalve de tweedeling van vandaag apart onder de loep nemen. Het warmtefront heeft de westelijke Alpen verlaten en snel klaart het van het westen uit steeds meer op. Na aanvankelijk nog wat Hochnebel en restwolken boven de dalen wordt het uiteindelijk, afgezien van nog wat overtrekkende hoge wolken, overal zonnig en met de ingestroomde zachtere lucht ook zeer zacht. Het nulgradenniveau ligt dik boven de 3000 meter en op 2000 meter is het een graad of 5. In de dalen en het laagland kan het kwik tot 10 a 12 graden stijgen met lokaal al uitschieters tot 13 a 15 graden. In de bergen staat een harde tot stormachtige westenwind die in de loop van de dag wat zal afnemen.

Veel sneeuw ook tot in de lagere delen van Graubünden zoals hier in Scuol (1300m)

Voor wat betreft de oostelijke Alpen ziet het er, met uitzondering van de westelijke gebieden (Tirol en Vorarlberg), minder florissant uit. het warmtefront moet hier nog doortrekken met vandaag vooral naar het oosten toe neerslag die vooral aan de Alpennoordkant intensief is. Op dit moment regent en sneeuwt het  vooral oosten van de lijn Salzburg- Oberösterreich.De sneeuwvalgrens stijgt geleidelijk van het westen uit naar circa 2000 meter.  inner-alpine en vooral aan de zuidkant valt minder neerslag en aanvankelijke kan het hier nog langere tijd sneeuwen. De temperaturen bewegen zich tussen de 2 en 12 graden in het laagland, tussen de 2 en 6 graden op 2000 meter. (laagste waardes voor het oosten) Het nulgradenniveau stijgt ook hier gedurende de dag tot boven de 3000 meter. Enkel in de oostelijke gebieden kan het tot later op de dag nog kouder blijven waarbij er aanvankelijk sneeuw tot in de laagste delen zal vallen. Ook hier in de bergen een tot hard  of stormachtige toenemende westenwind.
 
Maandag extreem zacht
In de loop van de nacht op maandag verlaat het front dan ook de oostelijke Alpen en in navolging van de rest van de Alpen wordt het er droog en klaart het op. Maandag belooft dan een dag te worden die in het teken zal staan van thermische verwennerij. Naast de binnen gestroomde subtropische lucht gaat ook een opstekende (krachtige) Südföhn het kwik tot voor deze tijd van het jaar ongekende hoogtes opjagen. Deze combinatie van zeer zachte lucht en föhn staat de hoogst mogelijke temperaturen toe die eind december haalbaar zijn. Maandag kan het in de föhndalen tot 20 graden warm worden en lokaal gaat het er waarschijnlijk ook nog eroverheen. Ook tot op grote hoogtes dan gewoon dooi en met al dit thermische geweld gaat er behoorlijk wat smeltwater de bergen afvloeien. Het is de vraag of dit niet tot lokale problemen zal gaan leiden in de afvoergebieden van de Alpen ! Tevens moet in de bergen door de hoge temperaturen rekening worden gehouden groot dan wel kleinschalige Nassschneelawines. Verlaat vooral niet de gemarkeerde pistes en volg de lokale informatiediensten en aanwijzingen.

Maandag en dinsdag staan in het teken van een krachtige Südföhn

 
Onbestendig
Dinsdag eerste Kerstdag nadert van het westen uit weer wat koudere lucht. Dat is met een zuidelijke stroming in eerste instantie vooral te merken aan de Alpenzuikdkant. Daar gaat dinsdag in de loop van de dag de bewolking alweer toenemen en later op de dag kan er wat regen en boven de 1600 meter sneeuw gaan vallen. In de middag en avond neemt ook in de westelijke Alpen op nadering van een koufront de bewolking weer toe gevolgd door eerste neerslag in de nacht op woensdag. Woensdag trekt het koufront met neerslag dan verder over de oostelijke Alpen. Met begin van de neerslag valt er in de nog aanwezige zachtere lucht pas sneeuw boven de 1800 meter, woensdag daalt de sneeuwvalgrens dan van west naar oost tot circa 1000 a 800 meter. Donderdag belooft niet veel beterschap, een volgende storing staat alweer in de startblokken en zal donderdag van west naar oost met neerslag over de Alpen trekken. Reken op veel bewolking waaruit boven de 800 a 1000 meter aanhoudend sneeuw zal gaan vallen. In de nacht van donderdag op vrijdag trekt de neerslag dan naar het oosten weg en richting het weekend komen we geleidelijk weer een volgende warmtefront sector terecht. Het laatste weekend van het jaar zal naar alle waarschijnlijkheid ook (zeer) zacht gaan verlopen met daarbij opnieuw die vervelende Südföhn. Groot voordeel dan wel dat het droog is en de zon prominent aanwezig zal zijn waardoor de wintersporters eindelijke weer weer (even) kunnen "bijtanken"

Een fijne zondag en tot morgen maar weer. Eventuele extra update afhankelijk van de ontwikkelingen dan wel de actualiteiten. En o ja, laat even wat van u horen of zien via onze "Sneeuwhoogte" APP  dan wel E-Mail. Ciao

@Alpenweer Twitter

©Johann Geers / ©Sneeuwhoogte.nl